Hình như cứ đến dịp tháng 7 là mùa shopping vì là mùa summer sale, cũng như sau Giáng sinh sale cho mùa đông, nói chung là giảm giá nhiều thứ nhưng sale nhiều nhất vẫn quần áo giày dép nghĩa là đồ thời trang. Tất cả mọi người, già trẻ gái trai nô nức đi sắm hàng, tủ quần áo chất đống vào vẫn cứ phải mua theo phong trào, vì kiểu gì cứ sale là phải mua, nó như thành tập quán, một thứ shopping addict. Không cần cũng mua, mua vì nó rẻ.
Sau một ngày dạo phố hộ tống người nhà shopping ngắm thiên hạ street sale trên St Catherine, ngày giảm giá lớn nhất của khu phố nổi tiếng nhất Montreal , kết quả cuối cùng là ngân sách thâm hụt trên dưới 200$ trong đó một nửa gift, nghĩa là mình năm nay cực kỳ kiềm chế, mặc dù đã định thề (may quá không có cá trê chui ống) là không mua gì vì giờ phải về nhà với 3-4 vali quần áo giày dép, mà vẫn phải dứt ruột vứt lại gần chục đôi giày với vài vali quần áo ở lại, jeans chục cái đủ các loại rồi quá nửa còn chưa cắt gấu, áo sơ mi áo polo thì mỗi lọai cũng vài chục chiếc rồi. Tất nhiên có lý do thứ hai là thất nghiệp sắp phá sản, ba là, mà lý do này mới gọi là tệ hại, phát hiện ra một thói rất xấu khi mua quần áo, một là chỉ mua khi cực rẻ không thể cưỡng lại nổi, mua không mặc sẽ đi tặng hoặc bán làm từ thiện hai là chỉ ngó hàng mình thích, sale ít cũng mua, còn hàng lìu tìu thì rẻ cũng chẳng mua, mà hàng thích thì lại toàn là cái mà ngừoi ta gọi là "hiệu". Mà hình như xu hướng sau ngày càng thắng thế. Thời gian thay đổi tính cách hay là trong mình naturally tồn tại mâu thuẫn của một kẻ bình thường bản chất là giản dị nhưng lại thi thoảng nổi hứng bất chợt kỹ tính và cầu kỳ hơn bình thường, chắc tuổi già rồi nó thế.
Cái thời khi chưa bắt đầu bước chân ra khỏi VN năm 2000, thì khi quần áo vẫn chủ đạo là áo sơ mi rộng thùng thình của may 10, An phước, Việt Tiến, vina giầy thi thoảng có đồ hay hàng mua ở GMC đã thấy ngon rồi, thì đỉnh cao của thời trang chỉ là đồ Pierre Cardin , với lại xem đồ các bạn Dunhill nhìn lên TV với bản nhạc blue danube (các bạn 7x chắc vẫn còn nhớ), đã nghe đã thấy nhưng chưa nếm vì đắt quá, chả dám dùng. Complete thì may sẵn Nhà Bè hình như có 600 nghìn hay cùng lắm là Phú Hưng Tiến Thành chứ không dám Cao Minh.
Trong mấy năm đầu bên xứ kinh đô của Gia Nã Đại, thời trang chủ đạo vẫn là áo nhập khẩu từ VN trong hai vali xách sang dùng mãi không hết, hoặc cũng lắm là áo đồ GAP hay Tommy mua dịp boxing day, cứ nghĩ Chaps Ralph Lauren với Ralph lauren cũng là Lauren cả, chưa nói là biết phân biệt black label, purple label nó khác nhau thế nào . Cũng không biết thế nào là sơ mi hay suits fit cho đúng kiểu. Hình tượng nông dân nhà quê cày trên đường nhựa chính hiệu, ăn mặc xuềnh xoàng không bao giờ biết là quần áo (nhờ là hộ) tự gọi trệch đi một cách lịch sự của “hai lúa”, vẫn không mất đi.
Theo như một nghiên cứu, thì sẽ phải mất 15 năm để cải tạo một trọc phú Nga có tác phong một quystock Anh nếu được rèn luyện, như vậy bản chất nông dân giản dị tuềnh toàng cẩu thả annamit thì sẽ muôn đời không thay đổi , khi có chưa đến 10 năm sống ở xứ Canada vốn đã ăn mặc xấu vãi hàng so với châu Âu. những thói hư tật xấu thích hàng hiệu nếu có thì vẫn cứ bị nhiễm chỉ là do hoàn cảnh xô đẩy. Biết đâu về lại Việt Nam sẽ quay trở lại được với sơ mi vỉa hè hay suits made in Lạng Sơn.
Tự nhiên nghĩ xem đồ hiệu nó là cái khỉ gì nhi mà lại hấp dẫn người ta thế nhỉ, để người ta phải móc túi một đồng tiền ra cho hàng hiệu mà nhiều người thốt lên: điên. Hình như khái niệm đồ hiệu cũng không rõ ràng lắm. Có một số người tống tất cả các loại fashion brand vào làm hàng hiệu. Vì thế nên các thể loại tommy hilfilger, mexx, esprit, mango, Zara cũng được coi là đồ hiệu trong khi một số người bĩu môi bảo những brand này chỉ là casual clothing. Tất nhiên cũng có casual clothing vừa đẹp vừa đắt nhưng mà hãng casual thì lại không độc đáo về design, “đụng hàng” nhiều quá. Nó giống hệt kiểu chị em phụ nữ ở Hà nội theo phong trào thời trang TV, thấy diễn viên xứ Kim Chi có cái váy đẹp là ít lâu sau tủ quần áo của chị em ai cũng có cái như thế, trên đường ai cũng giống ai. Cũng có những người bảo các thể loại Guess by Marciano, CK black label, , United colors of benetton chỉ có Sisley collection cũng có thể đưa vào đồ hiệu nhưng những người khó tính thì bảo đồ hiệu, phải là Luxury Fashion brand, hay nói chính xác hơn là premium high end designer kiểu hàng bán trong Sask Fifth Ave, Neiman Marcus hay Eluxury. Hay như Levis cực kỳ nổi tiếng về jeans là thế, những bảo để jeans hàng hiệu, thì chắc chắn phải là Rock& Republic, Diesel, Citizen’s of humanity, chứ dứt khoát không thể là quần 501 Levi’s hay Tommy Hilfilger cho dân chăn bò ở Calgary được. Việc đồ hiệu đinh nghĩa đúng là tùy quan niệm, và trình độ và ..túi tiền của từng người.
Lẽ dĩ nhiên, đồ hiệu là đắt, thế nhưng có phải là cứ đồ hiệu đắt tiền là đẹp. Không ít một số người mua hàng hiệu hấp dẫn bởi quảng cáo. Các siêu sao hay người mẫu, bản thân người họ đẹp, mặc bao tải cũng đẹp, nên khi họ mặc đồ hiệu dưới bàn tay thần kỳ của công nghệ make up thì chả biết là đồ hiệu làm họ đẹp hơn hay là họ làm đồ hiệu nổi tiếng hơn. Có lẽ cả hai tôn nhau lên nên đã cứ ảo tưởng là mình mặc đồ hiệu vào cũng đẹp như các siêu sao. Thấy các siêu sao holywood đổ xô vào Raw denim jeans, thể là các nhãn hiệu nổi tiếng của sao mặc: 1921, nudie, 7 of all mandkind, đua nhau được mua.
Một số ngừoi thì lí luận là chất liệu, kiểu dáng ngon chỉ có đồ hiệu mới có. Hiển nhiên đắt và đi kèm với nó thông thường là chất lượng thì khỏi bàn: chất vải, kỹ thuật may và đặc biệt là thiết kế. Nhưng đội béo lùn hay bụng phệ ở một người bình thường khoác lên high-end designer, dĩ nhiên không phải lúc nào cũng đẹp. người dẹp lép như cái kẹo khoác sơ mi Moschino hay đã hay ghét thể thao ưa thể dục lại thích mặc slim fit AX để khoe cái bụng như trống thì trông càng lố bịch. Thế nên trước hết “ fit” và “match” hình dáng người mặc là tiêu chí quan trọng hơn là brand, nhiều người còn giấu đi brand đồ hiệu của mình đang mặc, chỉ những người tinh ý mới biết. Họ mặc đồ hiệu để họ nâng giá trị của mình lên trong ý nghĩ của chính mình, take care bản thân và cảm thấy tự tin hơn. Mà nói thẳng ra là đa phần "tự sướng". Tất nhiên ai cũng muốn “match”, những phù hợp thế nào con tùy văn hóa và gout ăn mặc của người mua. Nhưng gu gì thì gì, quần áo giày đẹp trước hết nó phải thoải mái, tự tin và nếu để giấu đi những nhược điểm của người mặc nữa thì càng tốt. Trong lùn thì sẽ thấy đỡ thấp hơn, gầy trông đỡ que củi đi hay tròn thì sẽ slim hơn. Bởi mục đích cuối cùng của thời trang là làm cho người ta “đẹp” hơn. Đa số đồ hiệu , với nice cut, chất liệu vải ngon lành, lại được bọn bán hàng chuyên nghiệp tư vấn trong các cửa hàng xịn, tất nhiên sẽ làm người ta đẹp ra, vấn đề chỉ là “đầu tiên” thôi.
Nhưng như thế thì nhiều người cũng cãi người ta sẽ đi may dạng MTM (made to measure) là ổn, chắc chắn chỉ cần một thợ may giỏi, chọn chất liệu vải tốt không cần đến high end designer, vẫn đủ tiêu chuẩn vừa và đẹp. Mà lại rẻ hơn rất nhiều. bởi nhiều người vẫn không thể chịu nổi cái giá cao vô lý của đồ hiệu. Vì thế một số người dùng hàng hiệu, là để họ khẳng định đẳng cấp? Có một số những đội trọc phú cứ khoác bất cứ cái gì lên với cái mác to tổ bố Gucci, Versace là đủ khoe mình classy với thiên hạ rồi. Đẳng cấp (chứng tỏ) lắm tiền hay sành điệu thì tất nhiên rồi, nhưng dường như bao giờ của các high end desinger cũng theo một phong cách riêng của họ, và vì thế những người mua đồ của họ dạng thưong lưu không gì khác là vì thích style đó, muốn khẳng định mình theo phong cách của designer, hay chỉ ít là cũng phù hợp với tính cách của người mua. Vì thế nên có những người trung thành chỉ với một vài brand “ruột”. Họ biết họ thích style nào, phù hợp với họ, để cứ theo nó mãi. Phụ nữ có thể thay đổi nhiều, những đàn ông thì rất ít.
Nhưng có một số lớn ngừoi mua hàng hiệu lại là tổng hợp hổ lốn cái lí do trên, chả phân biệt được do là thích khoe, hay là vì đẹp, hay là vì muốn tạo phong cách nuveau rich, nhưng một nguyên nhân chính nữa là do sale. Không biết là may hay không may cho những kẻ thích hàng hiệu, thi thoảng cũng có những đợt hàng hiệu sale. Có thể sale đến 40-50% hay đôi khi đến 70-80%. Và vì thế những kẻ ít tiền hơn , nhưng vẫn có thể có cơ hội xài hàng hiệu. Và thú vui shopping mua hàng hiệu, cũng là một cách giải tỏa stress cực tốt, buồn, shopping, vui, shopping. Người ta sẽ sung sướng âm ỉ khi mua được hàng hiệu giá rẻ bất ngờ, đẹp và phù hợp với người mình, để được mũi nở ra như chú hề Tiến Mạnh khi có một kẻ khác trầm trồ khen "stylish". Có lỗi gì không khi người ta muốn làm mình đẹp lên, tự tin hơn, lịch sử hơn bằng hàng hiệu. Vấn đề là trong khả năng cho phép, họ vẫn mua được những gì mình thích, mình cần và phù hợp với mình thì chả bao giờ là trọc phú cả. Mua hàng hiệu một cách chọn lọc, sẽ thích thú hơn vác tiền ra mua một đống về. Tất nhiên dính vào hàng hiệu là nghiện, vì có ai mà không thích đẹp, thích khoe. Nhưng cái quan trọng là biết khi nào dừng, cái đó mới khổ, vì khi nghiện cứ nhìn thấy đẹp, là lại nổi máu thèm, thì người ta lại phải “nghiến răng”. Và thế là tuy “rẻ”, tuy "mega sale" nhưng credit card vẫn cứ tăng lên vèo vèo.