Thực ra anh định viết bài về cái “duyên” giữa chúng ta rất nhiều lần cho em, khi em còn ở trên cõi trần tục này ở bên cạnh anh, mặc dù em ít đọc những gì anh viết, còn giờ đây, khi em đã siêu thoát về Niết Bàn, anh vẫn viết ra, vì anh vẫn muốn ở cõi Phật, em nghe&đọc được những gì anh viết, cũng là để giải tỏa nỗi canh cánh của anh nợ em trên cõi vô thường này, khi rất nhiều thứ anh muốn làm cho em mà anh chưa làm được.
Cách đây chừng 10 năm, khi còn ở Ottawa, anh đi học thiền của GS Vinh, học trò của thầy Thích Nhất Hạnh, bác luôn nói với anh rằng, chữ “duyên” hay lắm, bác thích chữ duyên nên đặt tên cho con gái là Kiều Duyên.
Thực ra lúc đó, anh không nghĩ đến chữ duyên trong Phật pháp, cái chữ duyên của anh nó hơi đơn giản, chỉ nghĩ là phụ nữ, cần có “duyên”, phụ nữ đẹp mà không có “duyên” thì cũng chỉ như ma nơ canh, trong khi rất nhiều người không xinh đẹp, nhưng “duyên”, cái “duyên dáng” ấy nó là là sự trừu tượng, khó có thể định nghĩa được, là sự quyến rũ và thu hút người khác còn cao hơn cả vẻ đẹp ngoại hình.
Còn khi chúng ta gặp nhau, yêu nhau và lấy nhau, anh bắt đầu tin vào duyên phận, chữ duyên trong nhà Phật, cái mà một nhà khoa học rất giỏi nhưng lại ngộ được giáo lý nhà Phật ấy đã cố truyền giảng cho anh, khi đó anh vẫn không hiểu. Lần đầu gặp em, anh chưa bao giờ nghĩ anh sẽ yêu em, vì em không giống với những gì lý trí anh đã từng đặt ra cho người bạn đời của mình, anh cũng chưa bao giờ hỏi rằng liệu anh có cái gì giống với những gì em đã từng nghĩ về người đàn ông của mình, ngọai trừ có lần em nói với anh là em không nghĩ là em sẽ lấy người chồng già như anh :)). Với anh, lần đầu tiên gặp em, chưa bao giờ anh nghĩ anh sẽ yêu em, em không quá ấn tượng về ngoại hình, còn anh là người duy mĩ và khó tính về việc khen ai đẹp. Giữa anh và em còn là môt trời những sự đối lập, anh cầu kì đến mức khó tính, còn em, ít nhất với anh, giản dị nhiều khi anh đến phát bực. Anh thích phụ nữ điệu đà và nữ tính, còn em,đôi khi anh thấy em hơi tomboy. Anh suy nghĩ phức tạp, cầu toàn và đôi khi hơi mơ mộng bao nhiêu, thì em lại suy nghĩ giản đơn và thẳng thắn đến không ngờ, rất thực tế. Anh và em rất ít sở thích chung về ăn uống, và trái ngược hẳn nhau về phong cách thời trang hay lựa chọn màu sắc. Đến ngay cả việc em nói em thích diễn viên nào rồi là biết anh ghét người đó hay ngược lại. Chính vì thế không ít người bạn anh nhìn bên ngoài thấy sự khác biệt giữa anh và em, đã không thể hiểu sao anh và em yêu nhau, đôi khi còn phản đối. Còn em luôn hỏi anh, tại sao anh thích rất nhiều thứ mà em không có, vậy mà anh vẫn yêu em, sao anh không tìm người con gái khác, có những cái mà anh muốn. Anh đã không thể trả lời được. Thực ra, cũng đã rất nhiều lần anh tự hỏi mình câu hỏi giống hệt thế, thậm chí ngay cả trước khi nói anh muốn cưới em. Tất nhiên, em nhân hậu, quan tâm chăm sóc mọi người, hi sinh bản thân mình, nice với tất cả mọi người, ai cũng quý mến em, đó là điều ai cũng biết. Chỉ biết rằng rất nhiều người có những cái mà anh thích, xinh đẹp hơn em ở rất gần xung quanh anh và có cả cảm tình với anh, anh lại không thể có tình cảm như đã có với em. Với anh, tình cảm yêu thương nó cao hơn tất cả mọi thứ tiêu chí khác, vì anh có thể kết bạn với rất nhiều người con gái, nhưng để anh cảm thấy yêu và hiểu anh, thấy “hợp”, thật khó và rất ít. Mà anh thì không thích gò ép tình cảm của mình theo lí trí và luôn sống thật với những gì mình thương yêu. Không hiểu sao, tình cảm của anh đến với em nó tự nhiên như có sư sắp đặt, rất nhiều thứ anh không thể chia sẻ hay thực hiện được với người con gái khác, anh đã có thể dễ dàng làm được với em. Cũng như việc anh tỏ tình với em, nó đến lúc anh cũng không thể ngờ. Khi chúng ta yêu nhau, em tặng anh quyển truyện “ Nhưng câu chuyện Sài gòn” của Phan An, mà tác giả lại là một người anh quen, anh giật mình khi thấy chuyện đó giống anh và em thế, vì anh và tác giả cả ngoài đời và trong truyện, có nhưng suy nghĩ và tâm hồn cảm nhận giống nhau đến không ngờ. Và đôi lúc anh tự hỏi, và lo sợ, liệu câu chuyện của chúng ta sẽ lại có kết thúc như truyện không. Nhưng rồi anh lại trấn an mình ngay, anh và em yêu nhau, vừa giống và vừa khác. Một người bạn thân của em, và rất gần và hiểu anh, trước khi anh gặp em, nói rằng thấy em và anh có điểm gì đó rất chung, có lẽ vì thế mà chúng ta đến được với nhau chăng. Phải chăng đó là cái “duyên”. Anh chỉ cảm nhận được tình cảm yêu thương của anh dành cho em nó rất khác với những gì anh “thích” ở người con gái khác, để cố gắng bù lại những gì anh không thể làm cho em đúng nghĩa mà nhưng người yêu ở gần nhau, người ta có thể làm, khi chúng ta xa nhau. Anh biết, khi yêu anh, em đã phải nhường nhịn anh quá nhiều, chiều theo những ý thích khó tính cầu kì của anh mà em không hẳn là thích, chỉ để làm anh vui. Với rất nhiều người khác, em đều thích làm theo ý mình và rất cứng đầu, vậy mà em đã phải hi sinh rất nhiều thứ theo ý thích của em, chỉ để chiều theo anh, đến việc lớn nhất, là làm ngược với thói thường, đa số mọi người chuyển từ Hà nội vào SG, mọi thứ sẽ thuận lợi hơn với em, và cả công việc của anh, nhưng chỉ vì anh chỉ muốn sống ở HN, em đã chấp nhận ra ngoài Bắc, dù biết rằng việc em xa gia đình, và thích nghi được với cuộc sồng và văn hóa ngoài Bắc sẽ rất khó khăn, khó hơn nhiều so vói việc anh vào và thích nghi với SG.
Yêu được nhau, đấy là “duyên”, còn khi chúng ta thành vợ chồng, người ta bảo đó “nợ”, rất nhiều đôi có duyên nhưng không có “nợ” nên không lấy được nhau. Anh biết là chúng ta vẫn còn nhiều khác biệt và vẫn còn nhiều thứ phải giải quyết, nhưng anh hiểu rằng, em biết những nhược điểm của anh, để chấp nhận nó, và thích những cái gì là thật sự của anh, không phải vẻ hào nhoáng sành điệu bề ngoài, mà là những cái mà thường anh ít bộc lộ ra ngoài, để động viên anh trong những lúc anh cảm thấy bể tắc nhất. Nhưng hơn hết, với em, anh đã có sự cân bằng, để biết kiên nhẫn và chấp nhận hài lòng với những gì mình đang có, nếu không có em, chắc chắn anh sẽ không ở Việt nam đến bây giờ, cũng như việc em thuyết phục anh sẽ ở bên anh ở bất cứ đâu, miễn là anh thấy yêu thích công việc mà anh chọn, để anh có thế tiếp tục tìm kiếm cơ hội ở gần gia đình, khi mà trong lúc khủng hoảng và bế tắc, anh đã muốn quay lại Canada.
Còn giờ đây, khi anh mất em, người khác chỉ biết an ủi anh, “phận” nó thế, “duyên nợ” của chúng ta chỉ ngắn ngủi vậy thôi. Hay như các nhà sư bào rằng, em đã siêu thoát, nhanh chóng rời khỏi cõi trần tục này, là sướng hơn những người ở lại, tiếp tục cuộc sống để tiếp tục gây nên nghiệp tội lỗi. Dù ai nói thế nào, anh chỉ biết rằng anh không còn em trên cõi đời này. Đôi khi anh không tin vào lẽ công bằng hay luật nhân quả của cuộc sống này, vì chả lẽ những gì người ta làm trên cõi đời này, lại phải chờ đến kiếp sau, còn những gì chúng ta phải gánh chịu, chúng ta không thể quyết định được, trong khi đáng lẽ cả hai chúng ta sống tử tế và đều phải xứng đáng được hưởng hạnh phúc dù ngắn ngủi trên trần thế này. Có một điều anh biết rằng, những gì xảy ra, nó đã làm anh thay đổi hẳn suy nghĩ về số phận, số phận nó chả liên quan gì đến tiền bạc, công danh, những thứ đến rồi đi, chỉ còn sự mất mát những người mình yêu thương, sinh, tử,ly biệt là số phận, nó mất đi là vĩnh viễn không thể lấy lại được. Với anh, bây giờ khi anh lại phải tiếp tục sống và tiếp tục hoàn thành nốt những gì là trách nhiệm của mình với những người thân yêu còn lại của chúng ta, thì có những thứ anh lại phải làm lại từ đầu, khi không có em ở bên. Khi anh thấy lý trí con người quá nhỏ nhoi để cưỡng lại số phận, anh vẫn không muốn mình để mặc nó trôi theo những gì mà lí trí mình không thể kiểm soát được, anh không muốn chấp nhận “phận” nếu quả thực nó là như thế. Biết bao giờ để anh có tâm trí mình cảm thấy yên ổn, quyết định được việc mình muốn gì trước rất nhiều ngã rẽ cuộc đời này, khi mà rất nhiều thứ mang lại niềm vui trước đây trở thành vô nghĩa, Anh vẫn tin rằng em sẽ ở bên anh những lúc khó khăn anh này, như em đã từng làm, phải không em?
Thái bình, 03/2012
