Xe hoa rong Hà nội

Khi nhắc về Hà nội, người luôn nhớ về những hàng phở, những mùa sấu, mùa cốm, còn bây giờ, nếu phải chọn một thứ gì đó để nhớ về Hà nội mỗi khi đi xa,  tôi lại nghĩ về những người bán hoạ rong..trên những chiếc xe đạp.        

Ngày xưa, Hà nội nổi tiếng với những làng hoa Ngọc Hà, Nhật Tân, Nghi Tàm , Quảng Bá và với những cô gái từ các làng hoa gánh hoa đi khắp các khu phố cổ, nổi tiếng đến nỗi đi vào truyện và phim Gánh hàng hoa nổi tiếng một thời. Bẵng đi rất lâu, những gánh hàng hoa dần mất đi..để rồi không biết từ bao giờ, những gánh hoa rong lại trở về trên những đường phố, lần này không phải là những cô hàng hoa quẩy những gánh hoa dọc các con phố, mà là những người đàn ông có, đàn bà có, giản dị và đôi phần lam lũ trên những chiếc xe đạp, đằng sau là những thúng hoa, lăn bánh tỏa đi khắp con đường trong từng khu phố ở Hà nội. Không giống như những người bán hàng rong khác đi rao khắp các ngõ phố, những người bạn hoa chọn một vị trí, một góc ngã tư cố định để làm nơi bán hàng.  

Mỗi thành phố nơi tôi đi qua, nhiều hay ít, đều có những tiệm hoa tươi , nhưng có lẽ chỉ có Hà nội, mới có hoa tươi được bán nhiều trên những “cửa hàng di động” như thế, trở thành nét đặc trưng như của riêng Hà nội. Không biết ngày xưa gánh hàng hoa của các cô gái từ các làng hoa Hà nội có những loại hoa gì, còn bây giờ, các “gánh hàng hoa” di động ngày nay thường chỉ có một số loại hoa nhất định tùy theo mùa, tháng 2 tháng 3 hoa bưởi thơm ngát, tháng 4 hoa loa kèn trắng tinh khiết, tháng 5-6 hoa sen hồng xen lẫn đài sen, rồi thì hoa cúc trắng, cúc đại đóa, cúc tím thay phiên nhau tỏa sắc trên từng con phố.
Đôi khi trong cuộc sống bận rộn, khiến ta quên đi thời gian, thi thoảng đi qua những góc phố, nhìn những bông hoa trên những gánh hàng rong, dường như nhắc ta lại chợt nhớ về thời gian các mùa trong năm. 

Nhưng có lẽ ấn tượng nhất với tôi là hoa hồng, những bông hoa có lẽ những người bán hàng mang hoa từ nhà trồng những làng hoa ven đô: Mê linh, Tây tựu, hay mua từ sáng sớm từ chợ hoa Quảng Bá, để rồi tỏa đi khắp các nẻo đường Hà nội. Hoa hồng ở các gánh hàng rong có đủ các màu sắc, đỏ, vàng, hồng, rực rỡ trên những xe hỏa khắp các đường phố hầu như tất cả các mùa trong năm, như mang cho những góc phố này nét tươi tắn hơn. Những cánh hoa ấy, khi tách ra đơn lẻ, không có gì đặc biệt,  nhưng khi đặt cạnh nhau trong những thúng hoa tạo nên màu sắc thật rực rỡ cho những con phố Hà nội. Và nếu ai đã từng đi qua những góc phố Nguyễn Du-Bà triệu, Giảng võ, Trần Phú hay rất nhiều dãy phố cổ, nơi rất nhiều gánh hoa rong làm sáng bừng lên nên cả một góc phố dài, bạn sẽ thấy như cả một vườn hoa đủ màu sắc.
Người vợ đã khuất của tôi khi còn là cô gái sống ở Sài gòn, mỗi khi ra Hà nội, đều rất thích những đóa hoa hồng nhỏ trên những hàng hoa rong và luôn mua một bó hồng mỗi khi vào Sài Gòn.

Những bông hoa trên những xe hoa, không phải là những nhành hoa sang trọng trong các tiệm bán hoa để làm hoa bó tặng trong các dịp lễ, cũng không phải là những cánh hồng nhỏ xíu các bà các cô hay mua về làm hoa cúng lễ rằm hay mùng 1, mà đó là những cành hoa hồng nhỡ nhỡ, hay những bó loa kèn bó theo chục , những bó hoa sen, có lẽ dành riêng cho những người nội trợ mua về cắm ở trong nhà. Người Hà nội xưa nay vẫn thích chơi hoa, cắm hoa theo mùa, và dường như tất cả những loại hoa trên những gánh hoa rong, được trồng để hiện diện trong những bình hoa tươi ở các gia đình, giản dị và nhẹ nhàng. Hà nội, với các làng hoa ven đô, và những xe hoa rong, vì thế nên mới phát triển chăng?

Khi đi mua hoa ở các tiệm hoa, hay mua bất cứ thứ gì ngoài đường phố Hà nội, tôi cũng mặc cả, chỉ có với hoa ở các hàng hoa rong, trên những chiếc xe đạp, tôi dường như ít phải trả giá, không biết tại vì hoa không quá đắt, hay vì nhìn những người bán hàng lam lũ luôn cho ta cảm giác thật thà, bán những thứ của họ trồng mà tôi không nỡ mặc cả?

Tháng 4 về, nhìn những sắc trắng thanh khiết của những đóa hoa loa kèn chậm rãi theo vòng xe lăn trên đường phố mới sáng sớm, tôi tự hỏi bao giờ những người bán hoa lam lũ kia bớt vất vả hơn, để họ không phải đi bán rong cả ngày trên những gánh hàng hoa, và không biết họ kiếm được bao nhiêu tiền từ những gánh hoa rong. Nhưng cũng băn khoăn, liệu sau này đường phố Hà nội sẽ ra sao khi cuộc sống hiện đại và khấm khá hơn, Hà nội sẽ không còn những người bán hoa rong trên những xe hoa, không còn những vườn hoa đủ màu trên những chiếc xe đạp.

22/04/2013,

LTA.

Mùa thu cho em...

Hà nội , September 29-30/2012
For you, on your day…
Vậy là tôi trở về Hà nội mùa thu, để mong được nhìn những cây bàng lá đổ, ước được ngắm những hàng hoa sữa, liệu Hà nội bây giờ có khác xưa?
Những đường phố , những con hồ rộng mênh mông trong mắt tôi thủa ấy, giờ đây đã trở nên nhỏ bé, tại vì đường phố chật chội hơn bởi những dòng kẹt xe chật cứng, những con hồ đã bị san lấp chiếm đất , hay bởi mắt nhìn của tôi nay đã khác nhiều.
Đường Cổ Ngư đâu còn những bãi cỏ nơi lũ học sinh chúng tôi ngồi chơi đàn hát, chùa Trần quốc thâm nghiêm cổ kính , tôi và những người bạn thân thời học sinh đều vào thắp hương mỗi đêm trừ tịch, giờ đã trở nên lòe loẹt và phô trương một cách kệch cỡm bên cạnh một hồ Tây giờ đâu còn sương khói ngút tầm mắt.
Những chốn nào còn kỉ niệm trong ký ức, giờ đã trở nên ít lãng mạn đi, có phải vì tâm hồn tôi đã cạn khô, hay tại vì Hà nội trở nên xô bồ và lộn xộn?
Những hàng quán vỉa hè không còn hấp dẫn, tại vì giờ các hàng quà Hà nội kém ngon đi, ăn ở đâu cũng na ná như nhau hay tại vì tôi đã quá đủ đầy những món ngon lạ mắt, để giờ không thể chịu nổi những hàng quán vỉa hè với cảm giác mất vệ sinh.
Phố hàng lung linh, sang trọng trong mắt thời thơ ấu của tôi, của tôi giờ đây toàn bán những hàng thủ công đơn giản không còn phù hợp với xã hội hiện đại hoặc là hàng tàu chất lượng kém. Trong mắt tôi, những dãy phố hàng “cổ” chỉ là những ngôi nhà lụp xụp, với những con người sống chật chội thiếu điều kiện sống tối thiểu . Đến bao giờ người ta hiểu rằng, “cổ” không đồng nghĩa với sự nhếch nhác , lụp xụp, giữ gìn nét văn hóa là để cho dựa trên cái hồn của xa xưa mà phát triển nét tinh tuý, khi nào những khu phố sẽ được giải phóng khỏi cái chữ cổ, để hoặc là người ta sẽ cải tạo nó, hay là cho nó trở nên cổ hủ theo chọn lọc tự nhiên, đến lúc chính những người trong phố “cổ” ấy sẽ tự bỏ đi.
“Dẫu không thanh lịch cũng người Tràng An”, Người Ha noi từ trước đến giờ đều là dân các tỉnh, nhưng khi đến Hà nội, người ta đều và giữ những cái tinh tuý nhất cho Hà nội trở nên thanh lịch, trước đây Hà nội khác Sài gòn là vậy. Còn bây giờ tôi chỉ thấy người ta đến Hà nội đều than phiền Hà nội lai tạp, vẫn toàn dân ở các tỉnh về, nhưng sao mà đông đúc và ngột ngạt, và người xứ Nam ra chê dân Hà nội nói tục chửi bậy nhiều. Liệu còn bao nhiêu người Hà nội “ gốc “ sống ở Hà nội bây giờ dám khẳng định mình ” thanh lịch như người Tràng An”, cho dù đã sống ở Hà nội vài đời ?
Rất nhiều người đôi khi thích thú với “cháo chửi”, “phở xếp hàng”, coi đó làm một nét “văn hóa Hà nội”, vẫn chấp nhận những người bạn hàng mặt nặng như chì quát tháo khách hàng , để không biết rằng rất nhiều người Hà nội đã rời vào thành phố Hồ Chí Minh không chỉ vì công việc ,đơn giản chỉ vì họ muốn tìm một môi trường sống và cung cách thái độ phục vụ tốt hơn.
Trước đây, trong bài báo nói về phở, tôi có nói đùa rằng, phở ra đến Gia Lâm là đã thấy khác, không còn chất Hà nội, còn giờ đây tôi đang nghĩ điều người lại, mỗi khi đi đâu về đến Gia Lâm hay Pháp Vân, là tôi đã thấy khác, được hít thở bầu không khí ngột ngạt và khói bụi của Hà nội.
Liệu có quá khắt khe và đã công bằng chưa với hà nội trong mắt một kẻ vẫn vật vã đầy tâm trạng chưa xác định được đâu là nơi dành cho mình , đôi khi muốn rời Hà nội, để được thỏa mãn với sống với những gì mình thích.
Tôi một mình đi trong đêm Hà nội mùa thu, khi trống vắng đến tận cùng khi thiếu em , trái ngược với cái ồn ào bụi bặm của ban ngày, Hà nội đêm là sự yên tĩnh lặng đến lạ kỳ, hay tại lòng tôi cảm thấy yên bình khi bất chợt thấy mùi hương hoa sữa, dù thoang thoảng hay thơm nồng. Hương ngọc lan thật dịu dàng vẫn váng vất trên con đường tôi vào chùa một cột trong ngày sinh nhật em. Còn hôm nay, một buổi sáng mát mẻ của ngày tết trung thu, thật yên bình khi nhìn ra quanh hồ Hoàn Kiếm lăn tăn gợn sóng, nơi em vẫn bắt tôi dẫn đi bộ vòng quanh bờ hồ, mỗi lần em ra Hà nội.
Liệu tôi có thể xa Hà nội mùa thu, hay Hà nội chỉ vài nét thu thôi mà níu kéo cả đời người.